Keywords: COLLECTIE TROPENMUSEUM Reliëf O 119 op de verborgen voet van de Borobudur TMnr 10015856.jpg Borobudur te zien is De verborgen voet van de Borobudur is de oorspronkelijke basis van het Buddhistische heiligdom dat rond 800 gebouwd is In een latere fase van de bouw werd deze basis verborgen waarschijnlijk om verzakking te verkomen De verborgen voet loopt om het hele bouwwerk heen en bevat 160 reliëfs die tezamen de Mahakarmawibhangga verbeelden een Mahayanistische tekst die de werking van de leer van Karma uiteenzet Deze leerrede wordt aan Buddha toegeschreven en handelt over oorzaak en gevolg N J Krom en Th van Erp duiden in hun standaardwerk over de Borobudur Beschrijving van Barabudur Den Haag Martinus Nijhoff 1920-1931 de reliëfs van de verborgen voet aan als serie O Op de reliëfs zijn voorbeelden van de theorie uitgebeeld goede daden hebben goede gevolgen en slechte daden hebben slechte gevolgen De reliëfs vallen in twee delen uiteen O 1 tot en met O 117 verbeelden een aantal daden die leiden tot één en hetzelfde gevolg De reliëfs O 118 tot en met O 160 tonen verschillende gevolgen van één oorzaak De uiteenzetting van de leer begint bij de trap aan de oostzijde en ontrolt zich met de klok mee om het bouwwerk heen De reliëfs moeten dan ook gelezen worden van rechts naar links Lange tijd was onbekend wat op de reliëfs van de verborgen voet stond afgebeeld Hoewel de reliëfs al in 1885 waren ontdekt door Dr Ir J W IJzerman 1851-1932 kon de Franse geleerde Sylvain Lévi pas in 1929 op het zesde Congres van het Oostersch Genootschap constateren dat het op de verborgen voet ging om een Buddhistische tekst Mahakarmawibhangga Lévi had in 1922 een manuscript uit 1411 met deze tekst ontdekt in Kathmandu Nepal De tekst bleek populair in de Burdhistische wereld te zijn en een aantal verwante teksten te hebben twee Chinese werken waarvan één vertaald was in 582 door Gautama Dharmaprajna en één tussen 980 en 1000 door T'ien si Tsai Daarnaast bevat de Tibetaanse Kanjur twee werken met de titel Karmawibhangga In 1933 publiceerde de archeoloog N J Krom een uitgebreide analyse van het Mahakarmawibhangga op de reliëfs van de bedolven voet Hierin legt hij een relatie tussen de afbeeldingen op de reliëfs en de tekstpassages in het Mahakarmawibhangga Reliëf O 119 bevindt zich aan de noordzijde van de Borobudur en heeft volgens N J Krom betrekking op de paragrafen 54 en 55 van het Mahakarmawibhangga LIV Door het rijpen van het slechte pad van de daad het plegen van verkeerde liefde worden op de aarde de grassen kruiden enz onaangenaam van reuk; ook komt men door het rijpen van die daad een welvoorzien huis binnen Hier moet men reciteren enz Krom meent dat de tekst hier niet klopt Het gevolg van de ongeoorloofde liefde is volgens hem dat men het welvoorziene huis niet binnenkomt of dat het huis waar men wel komt niet welvoorzien is In ieder geval is er sprake van gewassen en een huis Op reliëf O 119a omhelst een man een vrouw; hij is de vertegenwoordiger van de verkeerde liefde Een derde persoon met zwaard of stok is niet uitgewerkt Daarnaast toont O 119b alleen een huisje temidden van allerlei hoog opschietende gewassen LV Door het rijpen van het slechte pad van de daad de leugen ontstaan mondziekten tandziekten keelziekten slechte reuk uit de mond enz ; ook hecht men door het rijpen van die daad aan onwaar gepraat De tweede helft van 119 is gewijd aan deze paragraaf en vooral duidelijk op 119d waar een paar mensen met de hand voor de mond hun ziekten van dat lichaamsdeel illustreren Op 119c zijn een man en vrouw met elkaar in gesprek De vrouw wijst op daarnaast zittende vrouwen; de leugen Uit N J Krom Het Karmawibhangga op Barabudur Mededeelingen der koninklijke academie van wetenschappen afdeeling letterkunde deel 76 serie B No 8 Amsterdam Noordhollandsche Uitgevers-Maatschappij 1933 253-255 Bronnen A J Bernet Kempers Borobudur Mysteriegebeuren in steen Verval en restauratie Oudjavaans volksleven Wassenaar 1973/gewijzigde herdruk ; Van Erp Th Krom N J Beschrijving van Barabudur Den Haag Martinus Nijhoff 1920-1931 ; N J Krom Het Karmawibhangga op Barabudur Mededeelingen der koninklijke academie van wetenschappen afdeeling letterkunde deel 76 serie B No 8 Amsterdam Noordhollandsche Uitgevers-Maatschappij 1933 Reliëf O 119 op de verborgen voet van de Borobudur 1890-1891 institution Tropenmuseum KIT-source 10015856 Creator Kassian Cephas |